تعیین دوره بحرانی تداخل علف‌های هرز برنج (‏Oryza sativa L.‎‏) در مازندران

به­منظور تعیین دوره­ی بحرانی تداخل علف­های هرز با برنج، آزمایشی در سال 1393 در شهرستان­های آمل و محمودآباد استان مازندران به­صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با 12 تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شش دوره تداخل علف­های هرز در فاصله زمانی 10،20،30،40 و50 روز پس از نشاءکاری برنج و سپس کنترل علف­های هرز در ادامه فصل رشد، به علاوه یک تیمار تداخل تمام فصل، سری دوم شامل شش تیمار کنترل علف­های هرز در فاصله زمانی 10،20،30،40 و50 روز پس از نشاءکاری برنج و سپس تداخل علف­های هرز در ادامه فصل رشد، به­علاوه یک تیمار کنترل تمام فصل بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس تفاوت بسیار معنی­داری را برای عملکرد دانه برنج درتیمارهای کنترل و تداخل در بین مکان­ها و تیمارهای مختلف نشان داد. تداخل و کنترل علف­های­هرز در دو منطقه اثر بسیار معنی­داری بر عملکرد دانه، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه به استثنای تعداد خوشه و عملکرد بیولوژیک داشتند. بالاترین عملکرد دانه از تیمار کنترل تمام فصل با میانگین عملکرد دانه 83/3010 و کمترین میزان آن از تیمار تداخل در تمام فصل با میانگین 2075 کیلوگرم در هکتار به دست آمدند. تیمار تداخل کامل نسبت به شاهد در عملکرد دانه به میزان 08/31 درصد، در تعداد خوشه 33/8 درصد و در تعداد دانه در خوشه 26/10 درصد حاصل شدند. دوره بحرانی کنترل علف­های هرز بر مبنای مقادیر پنج و ده درصد افت مجاز عملکرد و از طریق برازش توابع غیرخطی رگرسیونی گامپرتز و لجستیک به داده­های مربوطه به عملکرد نسبی، به­ترتیب در تیمارهای عاری و آلوده به علف­های هرز تعیین شد. نتایج نشان داد دوره بحرانی کنترل علف­های هرز در محمود آباد با احتساب ده و پنج درصد افت مجاز عملکرد، به­ترتیب در روزهای 22 تا 59 و 27 تا 36 روز بین مراحل ابتدا تا انتهای پنجه­زنی بود. نقطه بحرانی در این منطقه 32 روز پس از نشاکاری تعیین گردید. در مزرعه آمل نیز دوره بحرانی با احتساب ده و پنج درصد افت مجاز عملکرد به­ترتیب در روزهای 15 تا 54 و 20 تا 37 روز بین مراحل ابتدا تا انتهای پنجه­زنی بودند. نقطه بحرانی در این منطقه 25 روز پس از نشاکاری بود. بنابراین، دوره بحرانی کنترل علف­های هرز در آمل نسبت به محمودآباد زودتر شروع شده و دامنه آن نیز طولانی­تر بود.